
بیماری بیلز که به شکل دقیقتر به آن فلج بل یا Bell’s Palsy گفته میشود، یک نوع فلج یا ضعف ناگهانی در عضلات یک طرف صورت است. این بیماری معمولاً بهصورت ناگهانی ظاهر میشود و اغلب باعث می شود نیمه ای از صورت آویزان به نظر برسد.
علت بروز بیماری بیلز چیست؟
فلج بل به علت التهاب یا فشردگی عصب صورتی (عصب کرانیال هفتم) رخ میدهد. این عصب مسئول کنترل حرکات عضلات صورت است.
علت اصلی معمولاً ناشناخته است، اما برخی از عوامل محرک میتوانند شامل موارد زیر باشند:
-
عفونت ویروسی (مثلاً ویروس تبخال یا ویروس Epstein-Barr)
-
استرس شدید یا ضربه روحی
-
سرماخوردگی یا عفونتهای تنفسی
-
بیماریهای خودایمنی
علائم فلج بل (Bell’s Palsy)
-
ضعف یا فلج ناگهانی در یک طرف صورت
-
ناتوانی در بستن چشم یا بالا بردن ابرو در سمت آسیبدیده
-
افتادگی دهان یا ریزش آب دهان
-
کاهش حس چشایی
-
درد پشت گوش یا فک
-
حساسیت به صدا در یک گوش (هایپراکوزیس)
روشهای پیشگیری از فلج بل
برای بیماری فلج بل (Bell’s Palsy)، چون علت دقیق آن در اکثر موارد ناشناخته است، پیشگیری صد در صدی امکانپذیر نیست؛ اما با رعایت برخی نکات و تقویت سیستم ایمنی، می توان خطر ابتلا را کاهش داد یا بدن را در برابر عوامل محرک مقاومتر کرد.
۱٫ تقویت سیستم ایمنی بدن
ویروس هایی مانند تبخال (HSV-1) یا زونا ممکن است عامل تحریک عصب صورتی باشند. برای مقابله با آنها:
-
خواب کافی و منظم (۷–۸ ساعت در شبانهروز)
-
تغذیه سالم و سرشار از ویتامین C، A، D، B12 و روی (zinc)
-
ورزش منظم برای کاهش استرس و بهبود گردش خون
-
مصرف پروبیوتیکها برای تقویت ایمنی روده
۲٫ پیشگیری از سرماخوردگی و عفونتهای ویروسی
-
پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار
-
استفاده از ماسک در مکانهای شلوغ در فصل سرد
-
شستن دستها بهطور منظم
-
پوشاندن گوشها و صورت در معرض هوای سرد یا کولر مستقیم
۳٫ مدیریت استرس و اضطراب
استرس مزمن می تواند ایمنی بدن را تضعیف کرده و زمینه بروز التهاب عصب را فراهم کند:
-
مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا یا پیادهروی آرام
-
کاهش فشارهای عصبی و شغلی
۴٫ حفظ سلامت عصبی
-
مصرف ویتامینهای B (مخصوصاً B12 و B6) که برای سلامت اعصاب ضروری هستند
-
پرهیز از خوابیدن روی صورت یا وارد آمدن فشار طولانیمدت روی یک طرف صورت
آیا فلج بل دائمی است؟
نه. خوشبختانه در اکثر موارد (بیش از ۸۰٪) افراد طی چند هفته تا چند ماه بهبود کامل پیدا میکنند.
درمان بیماری بیلز
-
کورتیکواستروئیدها مثل پردنیزولون (برای کاهش التهاب)
-
داروهای ضدویروس (در بعضی موارد خاص)
-
تمرینات فیزیوتراپی صورت
-
مراقبت از چشم (استفاده از قطره اشک مصنوعی و بستن چشم هنگام خواب)
-
ماساژ یا تحریک عصب صورت
نکته مهم:
فلج بل نباید با سکته مغزی اشتباه گرفته شود. در فلج بل فقط عضلات صورت درگیر هستند، اما در سکته ممکن است دست یا پا نیز دچار ضعف شوند. اگر علائم سریع و ناگهانی و همراه با سردرگمی، مشکل در صحبت یا تعادل باشند، فوراً باید به اورژانس مراجعه کرد. اگر احساس کردید در یک طرف صورت بیحسی، احساس مور مور یا ضعف دارید، خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید؛ درمان زودهنگام با داروهایی مثل کورتون، شانس بهبودی کامل را بهطور چشمگیری افزایش میدهد.