علت کک و مک زیر چشم چیست؟
دلایل، پیشگیری و راههای کاهش لکهای ریز اطراف چشم
کک و مک زیر چشم یکی از شایعترین مشکلات پوستی است که بسیاری از افراد، بهویژه خانمها، در سنین مختلف با آن مواجه میشوند. این لکهای ریز و قهوهایرنگ ممکن است در نگاه اول بیاهمیت به نظر برسند، اما چون ناحیه زیر چشم بسیار حساس و ظریف است، حتی تغییرات کوچک رنگ پوست هم بهوضوح دیده میشود و روی شادابی چهره تأثیر میگذارد.
در این مطلب بهصورت کامل بررسی میکنیم که علت کک و مک زیر چشم چیست، چه عواملی آن را تشدید میکنند و چگونه میتوان از ایجاد یا پررنگ شدن آنها جلوگیری کرد.
کک و مک زیر چشم چیست؟
کک و مکها لکههای کوچک، مسطح و معمولاً قهوهای یا قهوهای روشن هستند که در اثر تجمع ملانین (رنگدانه پوست) ایجاد میشوند. وقتی این لکهها در ناحیه زیر چشم ظاهر میشوند، به دلیل نازکی پوست این قسمت، بیشتر به چشم میآیند و ممکن است با تیرگی یا خستگی اشتباه گرفته شوند.
علت اصلی کک و مک زیر چشم چیست؟
مهمترین علت ایجاد کک و مک در ناحیه زیر چشم، افزایش تولید ملانین در سلولهای پوستی است. اما این افزایش ملانین دلایل مختلفی دارد که در ادامه بهطور دقیق بررسی میکنیم.
۱. ژنتیک؛ مهمترین عامل کک و مک زیر چشم
اگر در خانواده شما سابقه کک و مک یا لکهای پوستی وجود دارد، احتمال بروز آن در ناحیه زیر چشم نیز بیشتر است.
افرادی با پوست روشن یا تناژ گرم، بهصورت ژنتیکی ملانین را بهصورت نامنظمتری تولید میکنند و بیشتر مستعد کک و مک هستند.
نکته مهم:
کک و مکهای ژنتیکی معمولاً:
-
از سنین نوجوانی ظاهر میشوند
-
در تابستان پررنگتر میشوند
-
بهطور کامل از بین نمیروند، اما قابل کنترل هستند
۲. نور خورشید و اشعه UV
قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید، یکی از شایعترین دلایل کک و مک زیر چشم است. اشعههای UVA و UVB باعث تحریک سلولهای ملانوسیت و افزایش رنگدانه میشوند.
چرا زیر چشم بیشتر آسیب میبیند؟
-
پوست این ناحیه نازکتر است
-
غدد چربی کمتری دارد
-
سریعتر دچار لک میشود
حتی قرار گرفتن کوتاهمدت در آفتاب بدون ضدآفتاب مخصوص دور چشم، میتواند باعث پررنگ شدن کک و مکها شود.
۳. افزایش سن و تغییرات پوستی
با افزایش سن:
-
روند بازسازی سلولهای پوست کند میشود
-
ملانین بهصورت نامنظمتری توزیع میشود
-
پوست نازکتر و حساستر میشود
در نتیجه، لکها و کک و مکهای زیر چشم بیشتر نمایان میشوند، حتی اگر قبلاً وجود نداشته باشند.
۴. تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی نقش مهمی در ایجاد لکهای پوستی دارند. این موضوع بهویژه در شرایط زیر شایعتر است:
-
بارداری
-
مصرف قرصهای ضدبارداری
-
اختلالات هورمونی
-
یائسگی
افزایش هورمونهایی مانند استروژن میتواند تولید ملانین را تحریک کرده و باعث کک و مک زیر چشم شود.
۵. کمخوابی و خستگی مزمن
اگرچه کمخوابی مستقیماً کک و مک ایجاد نمیکند، اما:
-
گردش خون زیر چشم را مختل میکند
-
پوست این ناحیه را تیرهتر نشان میدهد
-
لکها و کک و مکها را برجستهتر میکند
به همین دلیل، افراد کمخواب معمولاً کک و مکهای زیر چشم را واضحتر میبینند.
۶. استفاده از محصولات نامناسب دور چشم
استفاده از کرمها یا لوازم آرایشی بیکیفیت، معطر یا نامناسب برای دور چشم میتواند باعث:
-
التهاب پوستی
-
تحریک ملانوسیتها
-
ایجاد لک و کک و مک
شود. پوست زیر چشم بسیار حساس است و هر نوع تحریک مداوم میتواند منجر به تغییر رنگ شود.
۷. کمبود ویتامینها
کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی در بدن ممکن است بهصورت غیرمستقیم باعث بروز لکهای پوستی شود، از جمله:
-
ویتامین C (کاهش شفافیت پوست)
-
ویتامین E (کاهش محافظت آنتیاکسیدانی)
-
آهن (تیرگی و کدر شدن پوست)
این کمبودها میتوانند ظاهر کک و مک زیر چشم را تشدید کنند.
تفاوت کک و مک زیر چشم با تیرگی دور چشم
خیلی از افراد این دو را با هم اشتباه میگیرند، اما تفاوتهایی دارند:
| کک و مک زیر چشم | تیرگی دور چشم |
|---|---|
| لکههای ریز و مشخص | تیرگی یکدست |
| رنگ قهوهای یا مایل به قهوهای | بنفش، آبی یا خاکستری |
| مرتبط با ملانین | مرتبط با گردش خون یا نازکی پوست |
| در آفتاب پررنگتر میشود | با خستگی تشدید میشود |
آیا کک و مک زیر چشم خطرناک است؟
در اغلب موارد، کک و مک زیر چشم بیخطر است و صرفاً یک مسئله زیبایی محسوب میشود.
اما اگر:
-
ناگهانی ظاهر شود
-
تغییر رنگ یا اندازه بدهد
-
همراه با خارش یا درد باشد
بهتر است توسط متخصص پوست بررسی شود.
چگونه از ایجاد کک و مک زیر چشم پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری یا کاهش شدت کک و مکها:
-
استفاده روزانه از ضدآفتاب مخصوص دور چشم
-
استفاده از عینک آفتابی استاندارد
-
خواب کافی و منظم
-
مصرف غذاهای سرشار از آنتیاکسیدان
-
انتخاب محصولات تخصصی دور چشم
-
پرهیز از مالش شدید پوست زیر چشم
جمعبندی
کک و مک زیر چشم معمولاً نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی، نور خورشید، افزایش سن، تغییرات هورمونی و سبک زندگی است. اگرچه این لکها اغلب بیخطر هستند، اما با مراقبت صحیح از پوست و پیشگیری اصولی میتوان شدت آنها را کاهش داد و ظاهر شادابتری به چهره بخشید.
